معرفی استان:
این استان در جنوب ایران و در شمال تنگه هرمز قرار دارد. کرانههای این استان در شرق بر دریای عمان و در غرب بر خلیج فارس قرار دارند. بعضی از جزیرههای مهم هرمزگان عبارتاند از قشم، کیش، ابوموسی، لاوان، هرمز، لارک، سیری. استان هرمزگان دارای 13 شهرستان، ۲۳ شهر، ۳۳ بخش و ۷۱ دهستان و ۲۱۷۰ آبادی دارای سکنه است و بنا به سرشماری بعمل آمده در سال ۱۳۷۵ جمعیت استان هرمزگان ۱۰۶۲۱۵۵ نفر میباشد.
استان هرمزگان در حدفاصل بین مختصات جغرافیایی ۲۵ درجه و ۲۴ دقیقه تا ۲۸ درجه و ۵۷ دقیقه عرض شمالی و ۵۳ درجه و ۴۱ دقیقه تا ۵۹ درجه و ۱۵دقیقه طول شرقی از نصف النهار گرینویچ واقع شدهاست. این استان حدود ۶۸هزار کیلومتر مربع مساحت دارد که از این نظر هشتمین استان کشور میباشد. هرمزگان از جهت شمال و شمال شرقی با استان کرمان، غرب و شمال غربی با استانهای فارس و بوشهر از شرق با سیستان و بلوچستان همسایه بوده و جنوب آن را آبهای گرم خلیج فارس و دریای عمان در نواری به طول تقریبی ۹۰۰ کیلومتر دربرگرفتهاست. بنا به سرشماری بعمل آمده در سال ۱۳۷۵ جمعیت استان هرمزگان ۱۰۶۲۱۵۵ نفر میباشد که از این تعداد ۴۱۹۹۳۸ نفر در بندرعباس ساکن میباشند. بندرعباس بهعنوان مرکز استان امروزه یکی از شهرهای بزرگ ایران میباشد که مرکز مهم فعالیتهای اقتصادی و تجاری میباشد. این شهر که در قسمت انتهایی خلیج فارس و در فصل مشترک شاهراه خلیج فارس و دریای عمان واقع گردیدهاست که نقش مهمی در زمینه صادرات و واردات کشور ایفا میکند.تأسیسات مهم دریایی و زیربنایی کشور همچون بندر شهید رجایی، پالایشگاه نفت بندرعباس، کارخانه آلومینیوم المهدی، کارخانه آلومینیم هرمزگان، کشتی سازی خلیج فارس، فولاد و سیمان هرمزگان از این جمله میباشند. این استان از طریق زمین به استانهای بوشهر فارس کرمان و سیستان و بلوچستان ارتباط دارد و با راه آهن به راه آهن سراسری ایران متصل است و از طریق هوا با داشتن فرودگاهای بین المللی بندرعباس، کیش، بندر لنگه و قشم به سراسر جهان متصل است .استان هرمزگان پس از استانهایی همچون خوزستان، تهران، خراسان رضوی، اصفهان، کرمان، آذربایجان شرقی و فارس جزو پردرامد ترین استانهای ایران می باشد ولی متاسفانه از نظر تقسیم بودجه در رده های پایانی قرار دارد.
تاریخچه و تمدن استان:
تاریخ استان هرمزگان با تاریخ و جغرافیای خلیج فارس در هم آمیخته است. تاریخ مكتوب بندر هرمز از زمان اردشیر بابكان آغاز میشود. گروهی معتقدند كه آبادانی بندر هرمز بین سالهای 241-211 میلادی روی داده و به عنوان یكی از مهمترین مراكز داد و ستد شرق معروف شده است. در سال 750-661 میلادی منطقه خلیج فارس جزو خلافت امویه و سپس 1285-750 میلادی جزو خلافت عباسی بود. در اواخر قرن هشتم میلادی كه داد و ستدهای دریایی رونق به سزایی داشت، گروهی از مورخین، راه دریایی خلیج فارس را با اهمیتتر از جاده معروف ابریشم و یا یك مسیر مهمی از آن میدانستند. در سال 1497 میلادی،برای اولین بار استعمارگران غربی به فرمانروایی «واسكودوگاما» در بنادر خلیج فارس پیاده شدند. در سال 1506 میلادی، پرتغالیها به عنوان حفاظت منافع پرتغال در برابر تجار مصری و ونیزی، جزیره هرمز را محاصره كردند.بندر هرمز در این زمان كلید تجاری خلیج فارس محسوب میشد و راه ادویه از كنار همین بندر در تنگه هرمز عبور میكرد. شاه اسماعیل صفوی در صدد اعاده مالكیت ایران بر هرمز بود كه به سبب گرفتاریهای ناشی از جنگ با عثمانیان، موفق به راندن پرتغالیها نشد و با آنها پیمانی منعقد نمود. كه طی آن تسلط پرتغالیها بر خلیج فارس تا مدتی تثبیت شد. اما شاه عباس بزرگ به كمك انگلیسیها، به حاكمیت پرتغالیها در جزیره هرمز و خلیج فارس خاتمه داد. در سال 1004 (ه . ق) هلندیها، تجارتخانهای در بندر عباس تاسیس كردند و رقابت بین هلند و انگلیس شدت یافت. در اواخر دوره سلطنت شاه صفوی، دولت ایران به لغو معافیت گمركی واردات و صادرات هلندیها اقدام كرد. دولت ایران به هلندیها اجازه داد كه در هر نقطهای از ایران به تجارت ابریشم اقدام كنند. در همین زمان هلندیها، دژ مستحكمی را در نزدیكی تجارتخانه خود در بندر عباس احداث نمودند. میرمهنا حاكم جزیره خارك و بندر ریگ به بهانه عدم پرداخت اجاره بها، در سال 1765 به هلندیها حمله برد و آنها را از خلیج فارس بیرون راند. پس از این ماجرا انگلیس در خلیج فارس، شیخ نشینهای متعدد كوچكی را ایجاد نمود تا از اتحاد آنها در مقابل خود جلوگیری كند. خلیج فارس بعد از جنگ جهانی اول به عنوان مهمترین كانون نفت و منبع مهم رشد صنایع، اهمیت اقتصادی و استراتژیكی مهمی یافت. موقعیت استراتژیكی استان هرمزگان موجبات توجه ویژه به این منطقه را برای دولتها و كشورهای خارجی الزامی ساخت.
معرفی جغرافیایی استان:استان هرمزگان با 68475/8 كیلومتر مربع مساحت در جنوب ایران و در شمال خلیج فارس قرار دارد. تنگه هرمز یكی از حساسترین و حیاتیترین راههای آبی عصر حاضر در قلمرو سیاسی این استان واقع شده است. بندرعباس، بندر لنگه، بستک، گاوبندی، میناب، رودان (دهبارز)، قشم، جاسك، حاجی آباد و ابوموسی شهرستانهای استان هرمزگان را تشكیل میدهند. در آبان ماه 1375، استان هرمزگان 1062155 نفر جمعیت داشته است كه از این تعداد 41/80 درصد در نقاط شهری و 57/74 درصد در نقاط روستایی سكونت داشته و بقیه غیر ساكن بودهاند. نسبت جنسی جمعیت استان 106 است. بخش عمده استان هرمزگان را مناطق كوهستانی در بر گرفته است. رشته كوه زاگرس از سمت شمال شرقی به جنوب شرقی استان امتداد یافته و به تپه ماهورهای آهكی، شنی و به زمینهای پست ساحلی موازی خلیجفارس و دریای عمان منتهی میگردد. استان هرمزگان در ناحیه گرم و خشك ایران قرار گرفته و آب و هوای نیمه بیابانی دارد. هوای نوار ساحلی استان در تابستانها بسیار گرم و مرطوب و در زمستانها بسیار معتدل است. نزولات جوی استان اندكاست. رطوبت نسبی در نواحی ساحلی بسیار بالاست.